Χρήστος Χατζηάστρου*, Χημικός ΜSc.
Οι περισσότεροι από εμάς, είτε επαγγελματικά είτε ιδιωτικά, έχουμε επισκεφθεί δεκάδες Ευρωπαϊκές πόλεις και εκτιμώ πως όλοι αναρωτηθήκαμε:Πως επιτυγχάνουν να μην έχουναδέσποτα ζώα ή πως τα εκατομμύρια στρέμματα πάρκων διατηρούνται καθαρά και περιποιημένα;
Η φωτογραφία της λεζάντας είναι πρόσφατα τραβηγμένη από συνάδελφο που βρέθηκε τις ημέρες του Πάσχα στη Βιέννη, όπου με χαριτωμένο τρόπο ο Δήμος υπενθυμίζει στους πολίτες, το πρόστιμο σε περίπτωση δημιουργίας ακαθαρσιών στο περιβάλλον.
Η παρουσία υπεράριθμων αδέσποτων ζώων σε μια κοινωνία μπορεί να προκαλέσει μια σειρά διαφόρων ζητημάτων:
- Εκφοβισμότων πολιτών και τραυματισμούς από δαγκώματα σκύλων.
- Πρόκληση τροχαίου ατυχήματος και μάλιστα τραυματισμού του ίδιου του ζώου.
- Ακουστικές οχλήσεις στους πολίτες και περιβαλλοντικές με την ύπαρξη περιττωμάτων των ζώων σε δημόσιους χώρους πρασίνου και παιδικές χαρές.
- Και το σημαντικότερο όλων, το μείζον θέμα του κίνδυνου της Δημόσιας Υγείας.
Το πρόβλημα στο Δήμο Ωραιοκάστρου δεν είναι μόνο τα εκατοντάδες αδέσποτα ζώα και τα δεκάδες κρούσματα επιθετικής συμπεριφοράς, αλλά και οι κίνδυνοι στη δημόσια υγεία από την μετάδοση επικίνδυνων νοσημάτων και δεν αναφέρομαι μόνο στη ιό της Λύσσας.
Η μετάδοση των παθογόνων παραγόντων στον άνθρωπο γίνεται μέσω δαγκωμάτων, αμυχών ή άλλου είδους άμεσης επαφής του δέρματος ή των βλεννογόνων με τα ζώα, επαφή με το σάλιο, τα ούρα ή άλλα σωματικά υγρά και εκκρίσεις των ζώων. Ακόμη, με την κατάποση κοπράνων, την εισπνοή μολυσμένων σταγονιδίων ή την μεσολάβηση ενδιάμεσων διαβιβαστών.
Με βάση δημοσιευμένες μελέτες περιστατικών, άτομα νεαρής ηλικίας, υπερήλικες, άτομα με ανοσοκαταστολή και έγκυες γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο στην προσβολή από ζωονόσους, είναι πιθανό να εμφανίσουν εντονότερα συμπτώματα, να νοσήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να εμφανίσουν επιπλοκές σε σχέση με άλλες ομάδες ασθενών.
Ενδεικτικάαναφέρονται(Institutional Repository – Library & Information Centre – University of Thessaly):
- Ο ιός της Λύσσας που οδηγεί σε θάνατο.
- Ο σκύλος θεωρείται η κύρια δεξαμενή του πρωτόζωου infantumστη φύση που μπορεί να προκαλέσει λεϊσμανίαση, ένα πολυσυστηματικό νόσημα που προσβάλλει τους ανθρώπους και μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.
- Οι μικροοργανισμοί Capnocytophagacanimorsus, Pasteurellamultocida βρίσκονται κυρίως στη στοματική κοιλότητα του σκύλου και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου μπορεί να προκληθεί σοβαρή μόλυνση τραυμάτων, σήψη, διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη ακόμα και θάνατοτου ασθενή.
- Η μπαρτονέλλωση συχνά προκαλεί λεμφαδενοπάθεια και πυρετό σε ασθενείς με επαρκές ανοσοποιητικό σύστημα.
- Η μόλυνση από Campylobacterjejuni προκαλεί διάρροια, εμετό και πυρετό ενώ σε ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου προκαλεί ακόμα και σηψαιμία.
Η λίστα θα μπορούσε να επεκταθεί με παράσιτα (toxoplasma, toxocara, κ.α), μύκητες και λοιπούςεπικίνδυνους για τον άνθρωπο μικροοργανισμούς. Σκοπός όμως δεν είναι να τρομοκρατήσουμε, αλλά να αναδείξουμε τους κινδύνους για τη Δημόσια Υγείαστο Δήμο Ωραιοκάστρου από τον υπεράριθμο αριθμό αδέσποτων ζώων.
Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η επίλυση του προβλήματος;
Εφαρμόζοντας την αρχή της Συγκριτικής Αξιολόγησης Υπηρεσιών (benchmarking) είναι δυνατή η επίλυση του ζητήματος των αδέσποτων ζώων, με μέτρο σύγκρισης τις «καλύτερες πρακτικές» (bestpractices) που εφαρμόζονται σε επιτυχημένους Ευρωπαϊκούς Δήμους.
Οι Ευρωπαϊκοί Δήμοι σε συνεργασία και τις Κτηνιατρικές Διευθύνσεις και στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας υλοποιούν προγράμματα ελέγχου των αδέσποτων ζώων με σκοπό τηνεναρμόνιση τους μετις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την παροχή ενός ασφαλούς και ποιοτικού περιβάλλοντος στους πολίτες.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείαςαναγνωρίζοντας τις συνέπειες που προκύπτουν για τη Δημόσια Υγεία από τα αδέσποτα ζώα, έχει προβεί σε συστάσεις για την εφαρμογή προγραμμάτων ελέγχου του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων με γνώμονα την προάσπιση της ευζωίας τους και την αποφυγή οποιασδήποτε κακοποίησής τους.
Η διαχείριση των αδέσποτων ζώων σε Ευρωπαϊκές Δήμουςαποτελεί μια σύνθετη προσέγγιση με πλήθος συμπληρωματικών δράσεων. Επιγραμματικά αναφέρονται:
- Σύσταση ειδικής υπηρεσίας διαχείρισης αδέσποτων ζώων
- Καταγραφή και ηλεκτρονική ταυτοποίηση
- Συλλογή αγελών σε καταφύγιο ειδικών προδιαγραφών
- Έλεγχος της αναπαραγωγής
- Υγειονομική φροντίδα και εμβολιασμός
- Ενημέρωση και εκπαίδευση ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς
- Δημιουργία κινήτρων για υιοθεσία με δωρεάν παροχή φροντίδας και τροφής
- Έλεγχος του περιβάλλοντος με περίφραξη δημοσίων πάρκων και παιδικών χαρών
- Επιβολή προστίμων για ακαθαρσίες
- Εκμετάλλευση ευρωπαϊκών κονδυλίων για δημιουργία καταφυγίων αδέσποτων
Κάθε μια από τις παραπάνω δράσεις εμπεριέχει εξειδικευμένες πολιτικές, εστιασμένες στις εκάστοτε ανάγκες του τόπου. Για την μελλοντική διοίκηση του Δήμο Ωραιοκάστρου, όποια και αν είναι αυτή, η ορθολογική διαχείριση των αδέσποτων ζώων και η προστασία της Δημόσιας Υγείας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Το Ωραιόκαστρο οφείλει να γίνει ένας πραγματικός Ευρωπαϊκός Δήμος.
*Ο Χρήστος Χατζηάστρου είναι υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Ωραιοκάστρου του συνδυασμού αν.α.σ.α. του Παντελή Σκαρλάτου
